Trong vũ trụ bao la, những tiểu hành tinh lang thang luôn tiềm ẩn nguy cơ va chạm với Trái Đất . Một trong số đó là Bennu, một tiểu hành tinh có đường kính khoảng 0,5 km với khối lượng lên tới 74 triệu tấn. Theo tính toán của NASA, xác suất Bennu đâm vào Trái Đất vào năm 2182 chỉ là 1/2.700, nhưng ngay cả một khả năng nhỏ như vậy cũng đủ để các nhà khoa học nghiêm túc nghiên cứu về kịch bản có thể xảy ra nếu cú va chạm này thực sự diễn ra. Nếu Bennu đâm xuống bề mặt hành tinh của chúng ta, hậu quả của nó sẽ không chỉ giới hạn ở khu vực va chạm mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến khí hậu, sinh thái và nền văn minh nhân loại trong nhiều năm sau đó.
Vụ va chạm của Bennu và Trái Đất dù không lớn bằng cú đánh hủy diệt của tiểu hành tinh rộng 10 km đã quét sạch loài khủng long cách đây 66 triệu năm, nhưng vẫn có thể gây ra những thiệt hại nặng nề. Điểm va chạm sẽ trở thành tâm chấn của một chuỗi sự kiện thảm khốc, bắt đầu bằng sóng xung kích mạnh mẽ có thể phá hủy toàn bộ các công trình trong bán kính hàng trăm km. Lượng nhiệt tỏa ra từ vụ nổ đủ để đốt cháy mọi thứ xung quanh, làm bốc hơi nước, thổi bay đất đá và hình thành một miệng núi lửa khổng lồ.
Nếu Bennu lao xuống đại dương, nó sẽ tạo ra những cơn sóng thần cao hàng trăm mét, đủ sức nhấn chìm các thành phố ven biển và xóa sổ nhiều khu vực đông dân cư. Nhưng đó mới chỉ là hậu quả tức thời. Điều đáng sợ hơn cả chính là tác động lâu dài mà vụ va chạm có thể gây ra đối với khí hậu và hệ sinh thái Trái Đất.
Các nhà khoa học đã sử dụng mô hình siêu máy tính để mô phỏng viễn cảnh này, và kết quả cho thấy bụi từ vụ va chạm có thể bao phủ bầu khí quyển, cản trở ánh sáng Mặt Trời và làm nhiệt độ trung bình toàn cầu giảm tới 4 độ C. Lượng mưa trên toàn cầu có thể giảm 15%, dẫn đến tình trạng hạn hán kéo dài và làm sụp đổ nhiều hệ sinh thái quan trọng.
Sự mờ đi của Mặt Trời sẽ gây ra một hiện tượng được gọi là “mùa đông tác động” – một thời kỳ lạnh giá và thiếu ánh sáng, nơi cây cối không thể phát triển bình thường, quá trình quang hợp bị đình trệ, và sản lượng lương thực sụt giảm nghiêm trọng. Theo tính toán, sản lượng quang hợp của thực vật có thể giảm tới 30%, khiến chuỗi thức ăn tự nhiên bị gián đoạn và ảnh hưởng trực tiếp đến nền nông nghiệp của con người.
Bên cạnh đó, bụi và các mảnh vụn từ vụ va chạm cũng có thể gây tổn hại đến tầng ozone, làm gia tăng lượng tia cực tím chiếu xuống bề mặt Trái Đất . Với tầng ozone bị suy giảm, nguy cơ mắc bệnh ung thư da và các bệnh liên quan đến bức xạ cực tím sẽ tăng cao, đồng thời ảnh hưởng đến các loài sinh vật vốn nhạy cảm với tia UV.
Tuy nhiên, không phải mọi sự sống trên Trái Đất đều bị tác động tiêu cực. Một số mô hình dự đoán rằng nếu lượng bụi từ Bennu giàu sắt, nó có thể kích thích sự phát triển của tảo đại dương, tạo ra một dạng “bùng nổ sinh học” mới. Điều này có thể cung cấp một nguồn thực phẩm thay thế cho con người, nhưng cũng có nguy cơ làm mất cân bằng hệ sinh thái biển, gây ra những hậu quả không lường trước được.
Dù khả năng Bennu va chạm với Trái Đất rất thấp, nhưng các nhà khoa học vẫn không thể bỏ qua nguy cơ này. Theo đó, NASA cũng đã thực hiện nhiều nghiên cứu để tìm hiểu về Bennu và khả năng chuyển hướng nó nếu cần thiết. Năm 2016, NASA phóng tàu vũ trụ OSIRIS-REx đến Bennu để thu thập mẫu đất đá từ bề mặt của nó. Sau một hành trình kéo dài gần bảy năm, tàu đã mang mẫu vật trở về Trái Đất vào năm 2023, mở ra cánh cửa mới cho việc nghiên cứu thành phần của tiểu hành tinh này. Kết quả phân tích ban đầu cho thấy Bennu chứa các hợp chất hữu cơ, bao gồm DNA, RNA, phốt pho, lưu huỳnh, flo và natri – những nguyên tố quan trọng cho sự sống. Phát hiện này củng cố giả thuyết rằng sự sống trên Trái Đất có thể đã bắt nguồn từ những vật chất đến từ không gian.
Trước mối đe dọa tiềm tàng từ Bennu và các tiểu hành tinh khác, các nhà khoa học đang nghiên cứu nhiều phương pháp để ngăn chặn một vụ va chạm trong tương lai. Một trong những phương án khả thi là sử dụng tàu vũ trụ để thay đổi quỹ đạo của tiểu hành tinh. Năm 2022, NASA đã thực hiện thành công sứ mệnh DART (Thử nghiệm Chuyển hướng Tiểu hành tinh), trong đó một tàu vũ trụ đã đâm vào một tiểu hành tinh nhỏ để kiểm tra xem liệu quỹ đạo của nó có bị thay đổi hay không. Kết quả tích cực từ sứ mệnh này cho thấy con người hoàn toàn có thể điều chỉnh quỹ đạo của một tiểu hành tinh, miễn là có đủ thời gian và sự chuẩn bị.
Bên cạnh phương pháp va chạm trực tiếp, các nhà khoa học còn đề xuất nhiều cách khác như sử dụng tia laser hoặc năng lượng Mặt Trời để làm nóng một phần bề mặt tiểu hành tinh, khiến nó từ từ dịch chuyển khỏi quỹ đạo nguy hiểm. Một số ý tưởng táo bạo hơn thậm chí đề xuất gắn động cơ phản lực lên tiểu hành tinh để điều chỉnh đường bay của nó. Dù hiện tại những phương án này vẫn còn mang tính thử nghiệm, nhưng chúng có thể trở thành chìa khóa giúp con người đối phó với các mối đe dọa từ vũ trụ trong tương lai.
Nhìn chung, dù Bennu có thể không phải là mối nguy hiểm lớn nhất mà Trái Đất đang đối mặt, nhưng nghiên cứu về nó mang lại nhiều hiểu biết quý giá về cách bảo vệ hành tinh của chúng ta khỏi các vụ va chạm thiên thạch. Quan trọng hơn, việc khám phá Bennu còn giúp chúng ta hiểu thêm về nguồn gốc của sự sống và khả năng tồn tại của các hợp chất hữu cơ trong vũ trụ. Trong 157 năm tới, nếu nhân loại có thể tiếp tục phát triển công nghệ và chuẩn bị tốt, chúng ta hoàn toàn có thể tránh được một thảm kịch thiên thạch và biến Bennu từ một mối đe dọa thành một cơ hội để khám phá những bí ẩn của hệ Mặt Trời.
